Dù giàu hay nghèo, điều chắc chắn là người ta sẽ chẳng bao giờ có thể ngừng nghĩ về tiền bạc, một nghiên cứu tại Mỹ cho biết.
Hãy nhìn vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đang diễn ra. Trong số các ứng
cử viên, có một tỷ phú và một nhà xã hội dân chủ. Cả hai đều đưa ra
những phương án riêng nhằm giải quyết bất bình đẳng thu nhập.
Paul Riff - Giáo sư tâm lý tại Đại học California đã thực hiện một
nghiên cứu về cách tiền bạc thay đổi mối quan hệ giữa người và người.
Hầu hết các kết quả chỉ ra rằng tiền bạc có tác động tiêu cực lên hành
vi của con người. "Càng có nhiều tiền, người ta càng có xu hướng tập
trung vào bản thân mình, và kém nhạy cảm hơn với hạnh phúc của những
người xung quanh", Riff nhận định.
Người giàu có xu hướng tập trung nhiều hơn vào bản thân. Ảnh: Entrepreneur
Trong một buổi phỏng vấn trên Reuters, ông cho biết mình nghiên cứu vấn
đề này bằng cách mời hàng trăm người chơi Monopoly (Cờ tỷ phú). Họ sẽ
được chia thành từng nhóm 2 người, không quen biết nhau.
Một người sẽ được ngẫu nhiên chọn làm người giàu, nhận về nhiều tiền
hơn, được gieo xúc xắc hai lần và cũng nhận được tiền thưởng gấp đôi.
Theo luật chơi, đây rõ ràng là không công bằng. Tuy nhiên, chỉ sau vài
phút, họ bắt đầu thay đổi cách cư xử. Người giàu trở nên thô lỗ, to
tiếng và hiếu chiến. Họ liên tục hả hê về chiến thắng và không ngừng
khoe khoang về số tiền kiếm được.
Sau khi kết thúc, Riff và nhóm nghiên cứu đã hỏi vì sao họ thắng. Người
giàu chỉ tập trung vào những quyết định của mình, như chọn mua tài sản
gì. Nhưng thật ra, tất cả đều chỉ là do họ may mắn được phân vai có lợi
thế hơn ngay từ đầu mà thôi.
Giải thích về sự tương đồng giữa trò Monopoly và đời thực, Riff cho
biết: "Bạn không thể quyết định mình sẽ sinh ra trong gia cảnh như thế
nào. Một vài người may mắn có đầy đủ điều kiện từ bé, số khác thì không.
Dù vậy, người ta chỉ nghĩ về những gì mình làm được và mình xứng đáng
được hưởng thụ như thế nào. Thường thì sự giàu có của cha mẹ sẽ khiến
con cái có suy nghĩ như vậy".
Ông cho rằng khi có quá nhiều thứ, người ta sẽ có xu hướng làm những
điều sai trái. Trong thí nghiệm của mình, họ thấy rằng con người dễ dàng
phá bỏ các chuẩn mực đạo đức vì lợi ích cá nhân, như nói dối, gian lận
hay thậm chí là phạm pháp.
Bên cạnh đó, Riff nhận định vấn đề bất bình đẳng thu nhập không chỉ là
vấn đề của người nghèo. Mà ngay cả người giàu cũng khó tránh khỏi tác
động.
"Vấn đề nằm ở sự ích kỷ, bởi tầng lớp thượng lưu cho rằng họ xứng đáng
hưởng những gì mình có, và không có ý thức chia sẻ. Bất bình đẳng khiến
khoảng cách giữa người với người ngày càng xa", ông giải thích.
Dù vậy, ông cho rằng người giàu không hẳn là bị tha hóa. Chỉ là sự giàu
có luôn đi kèm với những khuynh hướng tâm lý nhất định. Nếu tiền bạc
làm thui chột lòng từ bi và sự hào phóng, chúng ta cần tìm cách để giảm
bớt tác hại của nó.
"Khi thí nghiệm, chúng tôi nhận ra rằng người nghèo ban đầu thường hào
phóng hơn người giàu. Nhưng khi được cho xem một đoạn phim ngắn về sự
nghèo khổ, người giàu cũng trở nên hào phóng không kém", ông nói.
Ngày nay, làm từ thiện đã là hoạt động thường thấy của rất nhiều người
giàu thế giới. Năm ngoái, nhà sáng lập Facebook – Mark Zuckerberg đã cam
kết hiến tặng 99% cổ phiếu Facebook đang nắm giữ để làm từ thiện. Người
giàu nhất thế giới - Bill Gates và huyền thoại đầu tư - Warren Buffett
cũng đồng sáng lập Cam kết cho đi (Giving Pledge) - thuyết phục người
giàu cho đi ít nhất nửa tài sản của mình.
Riff kết luận giàu có khiến con người tự tách biệt mình. Vì thế, điều
cần làm là phải kết nối họ lại với những người xung quanh để đưa họ ra
khỏi thế giới riêng.
Theo Vnexpress/Reuters