Trẻ em hào hứng tại một lễ hội lợn được tổ chức ở trang trại Moku Moku. Ảnh: Getty Images.
Mất
500 yen (khoảng 100.000 đồng) để bạn có vé vào cổng Moku Moku – một
trang trại được xây dựng theo mô hình công viên nông nghiệp - nằm tại
vùng đất Iga (quê hương của Ninja), tỉnh Mie trên hòn đảo Honshu, đảo lớn nhất của Nhật Bản.
Với
mỗi dịch vụ trong trang trại này, bạn phải trả thêm các khoản phí khác
như 810 yen cho Onsen, hơn 3.000 yen cho lớp học làm xúc xích hay bánh
mỳ, các dịch vụ khác như hái nấm, vắt sữa… cũng phải trả phí.
Trang
trại nông nghiệp quy mô 14 ha này đạt mức doanh thu 5,6 tỷ yen (tương
đương hơn 1.100 tỷ đồng) hàng năm, 30% doanh thu đến từ du lịch và dịch
vụ, 40% đến từ các nhà hàng và chỉ 30% đến từ việc bán các mặt hàng nông sản.
Moku Moku và huyền thoại Ninja làm nông nghiệp
Ninja Tour tại tỉnh Mie, Nhật Bản. Ảnh: Japan Times
Moku
Moku tiếng Nhật có nghĩa là khói sau khi Ninja hành động, lấy theo câu
chuyện các Ninja thường trá hình với nghề nông nghiệp.
Ra
đời từ năm 1988 theo sau làn sóng “Mỗi ngôi làng, một sản phẩm”, Moku
Moku bắt đầu với 5 người sáng lập mở một trang trại nuôi lợn.
Sau
khi nuôi lợn và bán, họ ngẫm nghĩ có thể bổ sung thêm công đoạn chế
biến sản phẩm. Từ đó, họ chọn sản phẩm chế biến thêm là xúc xích. Việc
này khiến họ suýt phá sản. Xúc xích bán ra không ai mua do người Nhật ăn
đồ Tây không hợp.
Mọi
thứ đã thay đổi kể từ khi họ thay đổi mô hình kinh doanh, để người dân
tự đến trải nghiệm làm xúc xích theo vị mọi người muốn.
Trải
qua vài chục năm, Moku Moku nay là một tổ hợp bao gồm trang trại, nhà
hàng, siêu thị nông nghiệp, khu nghỉ dưỡng, suối nước nóng, lớp dạy nông
nghiệp, lớp dạy làm bánh, nấu bia, vườn thú, cửa hàng quà tặng, café…
Một góc trang trại Moku Moku.
Với
45.000 khách hàng thường xuyên (câu lạc bộ người dùng trung thành) và
lượng khách du lịch 500.000 người/năm, Moku Moku là mô hình nông nghiệp
thành công nhất ở Nhật, đã được viết thành sách cũng như thu hút một
lượng lớn những người quan tâm nông nghiệp (từ Nhật và nước ngoài) đến
học hỏi.
Moku Moku có 3 nhóm sản phẩm và dịch vụ: Sản phẩm nông nghiệp thô, đã qua chế biến và các dịch vụ trải nghiệm làm nông nghiệp.
Sản phẩm bày bán do chính nông dân và hợp tác xã địa phương sản xuất
Khách đến tham quan trải nghiệm làm nông nghiệp
Tại
cơ sở chính của mình, Moku Moku là một tổ hợp bao gồm trang trại, nhà
hàng, siêu thị nông nghiệp, khu nghỉ dưỡng, suối nước nóng, lớp dạy nông
nghiệp, lớp dạy làm bánh, nấu bia, vườn thú, cửa hàng quà tặng, café…
Bên cạnh việc cung cấp tại chỗ và trực tiếp các sản phẩm nông nghiệp thô
(rau, củ, quả, thịt, sữa bò, nấm….) và các sản phẩm đã qua bảo quản và
chế biến (thịt nguội, xúc xích, nấu bia, bánh mì, bánh ngọt và đậu), Moku
Moku trực tiếp chế biến từ nguồn cung nguyên liệu của mình (cung trực
tiếp 70% và mua ngoài từ nông dân Nhật chiếm 40%) và cũng trực tiếp đưa
sản phẩm ra thị trường qua hai kênh trực tuyến (đặt hàng trên mạng, qua
thư) và hệ thống nhà hàng Moku Moku khắp nước Nhật. Moku
Moku còn cung cấp các dịch vụ trải nghiệm làm nông nghiệp (làm xúc
xích, làm bánh, hái nấm, thu hoạch rau, làm đồ thủ công…), dịch vụ đám
cưới, hay dịch vụ cho thuê đất nông nghiệp để người thuê tự trồng trọt.
Bởi vậy, Moku Moku cũng là điểm đến thu hút khách du lịch trong ngày hay
nhiều ngày với khu nghỉ dưỡng chất lượng cao.
Nhà nghỉ ở Moku Moku có hình cây nấm
Việt Nam có thể học được gì?
Đem
câu chuyện thành công của Moku Moku về Việt Nam, ông Đoàn Đức Thuận -
nguyên trưởng Bộ Phận Marketing Chiến Lược Châu Á – Thái Bình Dương tại
Piaggio Asia Pacific 2W – nhìn nhận: “Dưới con mắt của người làm thị
trường, tôi thấy đây là mô hình tốt, có thể áp dụng một số khía cạnh vào
giúp kinh tế nông nghiệp ở Việt Nam”.
Sau
những ngày sống, quan sát và trải nghiệm tại nông trường Moku Moku, ông
Thuận thấy cần phải giới thiệu mô hình kinh tế nông nghiệp này về Việt
Nam – nơi mà nông nghiệp là ngành sản xuất chính nhưng lại chưa có những
mô hình kinh doanh hiệu quả và còn sử dụng quá nhiều hóa chất trong
canh tác, nuôi trồng.
Vậy đâu là những yếu tố tạo nên thành công của mô hình Moku Moku mà Việt Nam có thể học hỏi?
Chia
sẻ tại Hội thảo “Mô hình kinh doanh nông nghiệp từ vườn đến bàn”, ông
Thuận phân tích có 8 yếu tố tạo nên thành công của Moku Moku, gồm:
1- Giá trị gia tăng
Khách
mua sản phẩm của Moku Moku phải chi trả mức cao hơn so với thị trường
(cao hơn 20 – 30%), nhưng lợi ích, giá trị nhận được nhiều hơn đồng tiền
họ bỏ ra. Giá trị gia tăng được xây dựng từ chính triết lý hoạt động
của những người điều hành Moku Moku - sẽ được đề cập ở các yếu tố còn
lại sau đây.
2- Tính độc đáo của sản phẩm
Moku
Moku không đối đầu cạnh tranh với các công ty lớn. Họ đi vào thị trường
ngách với triết lý kinh doanh nông nghiệp từ vườn đến bàn và gia tăng
giá trị qua việc kết hợp khéo léo với du lịch, học tập và trải nghiệm
của khách hàng.
3- Yếu tố xanh và sạch
Đồ uống nổi bật “Kuru Kuru” tại đây được sản xuất với nguồn điện từ sức người.
Đến
với Moku Moku, khách hàng được khuyến khích mang túi của riêng mình.
Với mỗi túi, khách hàng được trả 10 yen và khách hàng có thể dùng 10 yen
này để làm từ thiện.
4- Vốn văn hóa xã hội
Việc
sử dụng huyền thoại Ninja trá hình làm nông nghiệp là một trong những
hoạt động Marketing làm tăng tính hiếu kỳ của du khách.
Bên
cạnh câu chuyện Ninja làm nông, Iga còn có Bảo tàng Ninja, bánh gạo, đồ
gốm Iga… Tất cả đều được sử dụng làm nguyên liệu Marketing rất bài bản.
5- Chính sách hỗ trợ của địa phương
Dự án Moku Moku tốn 6 tỷ Yên trong đó 2 tỷ đến từ trợ cấp của chính quyền trung ương và địa phương.
6- Vị trí thuận lợi
Moku
Moku nằm rất gần Osaka và Nagoya. Họ cũng có 8 cửa hàng đặt tại Mie,
Nagoya, Osaka, Kyoto, Kusatsu, Nishinomiya. Khách hàng đến các nhà hàng
này có thể dễ dàng đến nông trại Moku Moku.
7- Câu lạc bộ người dùng ủng hộ
Moku Moku cũng có câu lạc bộ fan hâm mộ với cơ chế thẻ thành viên. Hiện CLB này có 45.000 thành viên trung thành.
Với lượng fan đông đảo, Moku Moku cũng tận dụng rất tốt “hiệu ứng truyền miệng” từ những khách hàng thân thiết.
8- Yếu tố cộng đồng
Đây là yếu tố quan trọng thứ 2 bên cạnh yếu tố Giá trị gia tăng, theo phân tích của ông Thuận.
Moku
Moku đã đạt được sự hài hòa giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng và cả
hai đều hiểu tầm quan trọng của nông nghiệp và phong cách sống chậm.
Moku
Moku cũng đạt được sự bền vững nằm ở chỗ cân bằng giữa hiệu quả kinh tế
với phát triển môi trường sạch (sản phẩm sạch) và lợi ích xã hội (thông
qua cơ chế làm việc, đào tạo cho nông dân cũng như việc đào tạo học
sinh tiểu học về nông nghiệp).
(Dân Việt&Tri Thức Trẻ)