Publilius Syrus, người viết châm ngôn Latin sống vào thế kỷ thứ nhất trước Công nguyên. Ông là người Syrian, được đưa đến Italy như là nô lệ, nhưng nhờ sự thông minh và tài năng, ông được chủ ban cho tự do.

Kịch câm của ông, do chính ông diễn, đạt được thành công lớn ở Italy. Ông còn nổi tiếng nhờ tài năng ứng khẩu, được chính Caesar ban thưởng vào năm 46 trước Công nguyên khi ông vượt qua tất cả các đối thủ trong một cuộc thi.

Tác phẩm còn giữ được của ông là một tập hợp Câu, những câu châm ngôn về đạo đức bằng thơ iambic và trochaic. Mỗi câu châm ngôn gồm một câu thơ, và được sắp xếp theo thứ tự chữ cái bắt đầu.

Thà không biết còn hơn biết một nửa.
Better to be ignorant of a matter than half know it.

Không phải câu hỏi nào cũng cần trả lời.
It is not every question that deserves an answer.

Đừng bao giờ vung lưỡi hái vào ruộng ngô người khác.
Never thrust your own sickle into another's corn.

Trách bạn kín đáo nhưng khen bạn công khai.
Reprove your friends in secret, praise them openly.

Nơi nào có sự đoàn kết, nơi đó có chiến thắng.
Where there is unity there is always victory.

Tôi thường hối tiếc vì những gì mình nói, chứ không bao giờ vì sự im lặng của mình.
I have often regretted my speech, never my silence.

Khó mà làm hài lòng được tất cả mọi người.
It is a very hard undertaking to seek to please everybody.

Sự đoàn kết đem sức mạnh cho những người hèn mọn.
Auxilia humilia firma consensus facit.

Sức khỏe tốt và trí tuệ minh mẫn là hai điều hạnh phúc nhất của cuộc đời.
Good health and good sense are two of life's greatest blessings.

Làm hai thứ một lúc cũng có nghĩa không làm gì cả.
To do two things at once is to do neither.

Liều thuốc cho sự sai trái là quên chúng đi.
Injuriarum remedium est oblivio.

Còn lại gì nếu danh dự mất?
What is left when honor is lost?

Không ai biết mình có thể làm gì nếu không bắt tay làm.
No one knows what he can do till he tries.

Nhiều người nhận được lời khuyên, ít người được lợi từ nó.
Many receive advice, few profit by it.

Đừng bao giờ tìm niềm vui trong bất hạnh của người khác.
Never find your delight in another's misfortune.

Trong tranh cãi gay gắt, sự thật bị đánh mất.
Nimium altercando veritas amittitur.

Sự giận dữ của những người yêu nhau làm hồi phục sức mạnh của tình yêu.
The anger of lovers renews the strength of love.

Hãy dè chừng bạn bè như thể họ có lúc sẽ trở thành kẻ thù.
Treat your friend as if he might become an enemy.

Thật bất hạnh cho ai không thể tha thứ chính mình.
How unhappy is he who cannot forgive himself.

Đôi khi quên đi điều mình biết cũng là thiết thực.
Etiam oblivisci quod scis interdum expedit.

Nhận được đặc ân từ Vận may thì dễ hơn giữ nó.
Fortunam citius reperias quam retineas.

Nếu muốn vươn lên đến đỉnh, hãy bắt đầu từ dưới đáy.
If you wish to reach the highest, begin at the lowest.

Hãy sống qua mỗi ngày như thể đó là ngày cuối cùng ta sống.
Every day should be passed as if it were to be our last.

Kẻ hèn nhát gọi mình là thận trọng, người bủn xỉn gọi mình là tằn tiện.
Timidus se vocat cautum, parcum sordidus.


Từ sai lầm của người khác, người khôn ngoan tự sửa chữa sai lầm của chính mình.
From the errors of others, a wise man corrects his own.

Lời nói là tấm gương của tâm hồn: anh nói như thế nào, anh là như vậy.
Speech is a mirror of the soul: as a man speaks, so is he.

Thực hành là người thầy tốt nhất.
Practice is the best of all instructors.

Người đi quá nhanh sẽ đến quá muộn.
He gets through too late who goes too fast.

Người nhận được ân tình nhiều nhất là người biết đáp trả chúng.
The person who receives the most favors is the one who knows how to return them.

Hoàn cảnh của người khác nhìn hay ho với chúng ta, và chúng ta cũng như vậy với họ.
Aliena nobis, nostra plus aliis placent.

Đừng coi là bạn những người sẽ tiết lộ cho thế giới điều riêng tư của anh.
Count not him among your friends who will retail your privacies to the world.

Bằng lòng tốt, bạn có thể làm được điều quyền lực không làm được.
You can accomplish by kindness what you cannot by force.

Quan tòa bị kết án khi tội nhân được xóa tội.
Iudex damnatur ubi nocens absolvitur.

Sự đau đớn buộc ngay cả người trong sạch cũng phải nói dối.
Pain forces even the innocent to lie.

Con người chúng ta đều bình đẳng trước cái chết.
As men, we are all equal in the presence of death.

Không ai hạnh phúc nếu không nghĩ mình hạnh phúc.
No man is happy who does not think himself so.

Sự táo bạo làm tăng can đảm; do dự làm tăng sợ hãi.
Audacity augments courage; hesitation, fear.

Chấp nhận ơn huệ là rao bán tự do.
Beneficium accipere, libertatem est vendere.

Tiền bạc khiến cả thế giới xoay chuyển.
Money alone sets all the world in motion.

Chúng ta không ham muốn gì bằng ham muốn những thứ không được có.
We desire nothing so much as what we ought not to have.

Thà học muộn còn hơn không bao giờ học.
It is better to learn late than never.

Người không dễ gặp nguy hiểm là người ngay cả lúc an toàn cũng vẫn luôn luôn thận trọng.
One is not exposed to danger who, even when in safety is always on their guard.

Đừng bao giờ hứa nhiều hơn bạn có thể thực hiện.
Never promise more than you can perform.

Chỉ những người ngu dốt mới căm ghét giáo dục.
It is only the ignorant who despise education.

Vết thương của tình yêu chỉ có thể chữa lành bởi người gây ra chúng.
The wounds of love can only be healed by the one who made them.

Nếu điều phải cho đi được cho tự nguyện, lòng tốt nhân lên gấp đôi.
Bis gratum est, quod dato opus est, ultro si offeras.

Vận may giống như kính: càng lấp lánh rực rỡ, càng dễ vỡ.
Fortuna uitrea est: tum cum splendet frangitur.

Mất mà không biết mình mất cũng có nghĩa là không mất.
The loss which is unknown is no loss at all.

Một lương tâm tội lỗi không bao giờ cảm thấy yên tâm.
A guilty conscience never feels secure.

Chỉ nhớ lại cơn giận cũng đủ để thắp lên giận dữ.
The bare recollection of anger kindles anger.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh.
Better use medicines at the outset than at the last moment.

Thú nhận sai lầm là điều gần với sự trong sạch nhất.
Proximum ab innocentia tenet locum verecunda peccati confessio.

Không thể làm gì vừa nhanh vừa thận trọng.
Nothing can be done at once hastily and prudently.

Đừng làm gì mình sẽ thấy hối tiếc.
Cave ne quidquam incipias, quod post poeniteat.

Giúp kẻ phạm tội sẽ chia phần tội lỗi.
He who helps the guilty, shares the crime.

Niềm an ủi với những người bất hạnh là có kẻ cùng khổ như mình.
It is a consolation to the wretched to have companions in misery.

Người dung thứ cho cái ác làm tổn thương cái thiện.
He who spares the bad injures the good.

Danh tiếng tốt đáng giá hơn tiền bạc.
Honesta fama melior pecunia est.

Thường trong khi dừng lại để nghĩ, chúng ta để lỡ cơ hội.
While we stop to think, we often miss our opportunity.

Nếu bạn có thể đi, bạn cũng có thể chạy.
If you can walk, you can run.

Không người tốt nào lại đột ngột trở nên giàu có.
Repente dives nemo factus est bonus.

Một kế hoạch không cho phép sửa đổi là một kế hoạch tồi.
It is a bad plan that admits of no modification.

Ai cũng giữ được bánh lái khi biển lặng yên.
In tranquillo esse quisque gubernator potest.

Thật ngu ngốc nếu trừng phạt hàng xóm bằng lửa khi mình sống ngay bên cạnh.
It is folly to punish your neighbor by fire when you live next door.

Mắt không chịu trách nhiệm khi trí óc mới là thứ nhìn.
The eyes are not responsible when the mind does the seeing.

Đừng để ai căm ghét bạn một cách chính đáng.
Take care that no one hates you justly.

Khi Vận may tâng bốc ta, nó làm thế để rồi sẽ phản bội.
Fortuna cum blanditur, captatum venit.

Vì động cơ tốt, làm sai cũng là đức hạnh.
Honesta turpitudo est pro causa bona.

Chúng ta sinh ra là hoàng tử, và quá trình văn minh biến chúng ta thành ếch.
We are born princes and the civilizing process makes us frogs.

Điều thu được từ cái ác chẳng khác nào điều mất.
Lucrum malum aequale dispendio.

Thà có ít còn hơn không có gì cả.
It is better to have a little than nothing.

Có những liều thuốc còn tồi tệ hơn căn bệnh.
Graviora quaedam sunt remedia periculis.

 
Top