Tạo dựng thói quen lành mạnh về tài chính cho
trẻ từ khi còn nhỏ là một trong những điều quan trọng nhất để bạn có thể giúp
con thành công trong tương lai. Và đây chính là những bài học mà vị tỷ phú giàu
thứ 4 thế giới đã áp dụng với con mình.

Nếu có một
người hiểu rõ về tầm quan trọng của việc dạy trẻ về trách nhiệm tài chính, thì
đó chính là Warren Buffett. Trước khi trở thành CEO của Berkshire Hathaway, vị
tỷ phú này đã bắt đầu đầu tư vào một số ít các doanh nghiệp nhỏ từ khi 6 tuổi,
khi ông mua một lô 6 lon Coca-Cola với 25 xu và bán lại mỗi lon 5 xu. Ngoài ra,
ông còn rao bán tạp chí và kẹo cao su cho các gia đình.
Ông chia sẻ trong
một cuộc phỏng vấn với CNBC hồi năm 2013: "Bố tôi là nguồn cảm hứng lớn
nhất cho tôi. Những gì tôi học được từ ông ấy khi còn nhỏ là rèn luyện những
thói quen đúng đắn từ sớm. Tiết kiệm là một bài học quan trọng nhất mà ông đã
dạy cho tôi."
Khi được hỏi
rằng ông nghĩ điều gì là sai lầm lớn nhất mà các bậc phụ huynh mắc phải khi dạy
con cái về tiền bạc, vị tỷ phú cho hay: "Đôi khi cha mẹ chờ đợi cho đến
khi con họ trở thành thiếu niên rồi mới bắt đầu trò chuyện về quản lý chi tiêu,
thực ra họ có thể bắt đầu chia sẻ khi trẻ đang học mầm non."
Thời gian là một yếu tố quan trọng
Thời gian là một yếu tố quan trọng
Đối với quan điểm
của tỷ phú Buffett, các nhà nghiên cứu đã lưu ý rằng 80% sự phát triển của não
bộ diễn ra khi 3 tuổi. Một nghiên cứu của Đại học Cambridge chỉ ra rằng trẻ em
có thể nắm bắt các khái niệm cơ bản về tiền bạc trong độ tuổi từ 3 đến 4 tuổi.
Và khi 7 tuổi, các khái niệm cơ bản liên quan đến hành vi tài chính trong tương
lai thường sẽ phát triển hơn.
Huyền thoại đầu tư
cho hay: "Hầu hết các bậc cha mẹ đều biết tầm quan trọng của việc dạy con
về tiền bạc và làm thế nào để quản lý đúng cách. Nhưng lại có sự khác biệt giữa
nhận thức và hành động."
Theo một cuộc khảo
sát thực hiện năm 2018 từ T. Rowe Price, tổng hợp phản hồi từ 1.014 phụ huynh
của các bé từ độ tuổi 8 đến 14 và hơn 1.000 trẻ thành niên từ 18 đến 24 tuổi,
thì chỉ có 4% phụ huynh cho biết họ bắt đầu thảo luận về vấn đề tài chính với
các con trước khi 5 tuổi. 30% phụ huynh bắt đầu dạy con về tiền bạc từ 15 tuổi
trở lên, trong 14% còn lại cho biết họ không chia sẻ bất cứ điều gì với con.
Những bài học mà vị tỷ phú giàu thứ 4 thế giới dạy con
Những bài học mà vị tỷ phú giàu thứ 4 thế giới dạy con
Năm 2011, Buffett
đã cùng ra mắt một series phim hoạt hình cho trẻ em có tên "Câu lạc bộ
triệu phú bí mật" (Secret Millionaire’s Club), ông đóng vai trò là người
cố vấn cho nhóm học sinh. Chương trình này có 26 tập và mỗi tập đều giải quyết
một bài học về tài chính, ví dụ như thẻ tín dụng hoạt động thế nào và tại sao
nó lại quan trọng trong việc theo dõi nơi lưu giữ tài sản của bạn.
Ông chia sẻ với
CNBC: "Tôi dạy cho cả 3 đứa trẻ của mình những bài học có trên ‘Secret
Millionaires Club'. Tất cả đều là những bài học đơn giản, có ý nghĩa với cả
việc kinh doanh và cuộc sống."
Dưới đây là một số
bài học có trong chương trình, cùng với những lời khuyên quý giá từ Buffett:
Làm thế nào để suy nghĩ linh hoạt?
Làm thế nào để suy nghĩ linh hoạt?
Mục tiêu của bài
học này là khuyến khích con bạn không bỏ cuộc chỉ vì mọi thứ không đi đúng hướng
ở lần đầu tiên thực hiện. Khả năng suy nghĩ một cách sáng tạo và không bị gò bó
sẽ cực kỳ hữu ích khi trẻ gặp phải những thách thức về tài chính trong tương
lai.

Gợi ý thực hiện:
Thăm viện bảo tàng
nghệ thuật cùng trẻ và thảo luận về phong cách khác nhau của mỗi bức tranh. Sau
đó, đề nghị trẻ tự vẽ một bức tranh với chủ đề bất kỳ. Điều này sẽ thúc đẩy trẻ
"công não" với những loại dụng cụ khác nhau ngoài cọ vẽ, có thể là
bọt biển, tăm bông hay ngón tay.
Tạo ra "kho
báu" từ những đồ dùng bỏ đi bằng cách yêu cầu trẻ đưa ra những cách sử
dụng mới cho đồ vật trong nhà, ví dụ như nắp chai có thể sử dụng làm quân cờ,
hộp ngũ cốc rỗng có thể đựng các cuốn tạp chí. Cách này sẽ giúp trẻ suy nghĩ
chín chắn, hình thành thói quan tiết kiệm và bảo vệ môi trường.
Làm thế nào để bắt đầu tiết kiệm tiền?
Làm thế nào để bắt đầu tiết kiệm tiền?
Benjamin Franklin từng nói: "Tiết kiệm được một đồng y như kiếm được một
đồng". Để giúp trẻ học cách quản lý tiền bạc, điều quan trọng là giúp các
con hiểu được sự khác biệt giữa những gì mình muốn và những gì mình cần.
Gợi ý thực hiện:
Gợi ý thực hiện:
Cho trẻ 2 hũ đựng
tiền: Một hũ là để tiết kiệm, hũ còn lại là để chi tiêu. Mỗi lần con nhận được
tiền, bạn hãy nói chuyện với con về cách con muốn phân chia giữa tiền tiết kiệm
và chi tiêu. Để trẻ lập một danh sách hoặc tạo những trang ảnh ghép từ ảnh của tạp
chí gồm 5 đến 10 thứ con muốn mua. Sau đó, cùng con xem từ món đồ và đánh dấu
xem con có muốn mua chúng hay không, vó dụ như đồ chơi là thứ con muốn còn balo
là thứ con cần.
Làm thế nào để phân biệt giữa giá tiền và giá trị?
Làm thế nào để phân biệt giữa giá tiền và giá trị?
Tất cả chúng ta
đều cảm thấy có lỗi với bản thân khi chi tiền cho một đôi giày đến từ thương
hiệu đắt tiền hay một thiết bị tốt, trong khi có thể mua được món đồ chất lượng
tương tự với mức giá thấp hơn. Ý tưởng đến từ bài học này là giúp trẻ hiểu được
các chiêu trò mà nhà quảng cáo sử dụng để thu hút chúng ta mua sản phẩm hoặc
dịch vụ của họ, cũng như làm thế nào để hiểu được sản phẩm nào không xứng đáng
để bỏ tiền ra mua.

Gợi ý thực hiện:
Lên một danh sách
các mặt hàng bạn cần mua và sau đó xem các tờ rơi, trang web cùng con để biết
các mặt hàng nào có thể được giảm giá. So sánh những mức giá đó và đưa ra mức
chi hợp lý nhất cho các sản phẩm cụ thể.
Cùng trẻ chọn một
tờ tạp chí và một trang quảng cáo để đánh giá. Hỏi con rằng: Cái gì đang được
rao bán ở đây? Quảng cáo này đang cố gắng truyền tải thông điệp gì? Điều gì ở
trang quảng cáo này thu hút sự chú ý? Con cảm thấy thế nào về quảng cáo này? Nó
đang cố gắng lôi kéo khách hàng như thế nào?
Làm thế nào để đưa ra quyết định đúng đắn?
Làm thế nào để đưa ra quyết định đúng đắn?
Chìa khoá để đưa
ra những quyết định thông minh là về các lựa chọn khác nhau có thể ảnh hưởng
đến kết quả trong tương lai như thế nào.
Gợi ý thực hiện:
Gợi ý thực hiện:
Tỷ phú Warren
Buffett gợi ý về việc mô hình hoá kỹ năng đưa ra quyết định đúng đắn và trò
chuyện với con bạn về quyết định của mình, cũng như bất kỳ "hiệu ứng
domino" nào có thể xảy ra sau đó. Ví dụ: "Chúng ta muốn mua một chiếc
TV mới, nhưng điều hoà lại hỏng và chúng ta cần tiết kiệm để sửa. Nếu không
sửa, thì mùa hè sẽ cực kỳ nóng. Khi điều hoà được sửa, chúng ta mới nghĩ đến
việc mua TV."
Hãy cho trẻ tập
thói quen đưa ra quyết định đúng đắn về cách tiết kiệm tiền. Có thể con đang
muốn mua một đĩa DVD, hỏi con xem đĩa DVD đó có thực sự cần thiết không hay chỉ
cần thuê từ cửa hàng.
"Không bao giờ là quá sớm"
"Không bao giờ là quá sớm"
Tạo dựng thói quen
lành mạnh về tài chính cho trẻ là một trong những điều quan trọng nhất để bạn
có thể giúp con thành công trong tương lai.
Vị tỷ phú phát
biểu trong một cuộc hội thảo năm 2013: "Không bao giờ là quá sớm. Cho dù
đó là việc dạy trẻ về giá trị của đồng tiền, sự khác biệt giữa cái cần và cái
muốn hay giá trị của thói quan tiết kiệm, thì đây đều là tất cả những cái niệm
mà trẻ có thể tiếp thu khi còn rất nhỏ. Vì thế, hãy giúp trẻ hiểu về
chúng."
Trí Thức Trẻ/CNBC
Trí Thức Trẻ/CNBC