Bài thứ nhất: Hiếu Hạnh (Bạch Vân Gia Huấn - Nguyễn Bỉnh Khiêm)

Đức hiếu hạnh là chương thứ nhất
Hãy suy xem sự thật ra sao
Trăm hay lấy hiếu làm đầu,
Vạn điều ác cũng khơi mào từ dâm (*)
Dành sách cho con cháu là quý
Nhưng dễ đâu họ đã đọc cho.
Dành vàng cho họ đầy kho,
Chắc đâu họ đã giữ cho lâu bền.
Chi bằng tích đức liền liền,
Mới là cái kế lâu bền về sau
Hoạ hay phúc biết đâu là cửa
Do con người định cả đấy thôi.
Ngẫm xem quy luật đất trời,
Trồng đậu được đậu, dưa thời được dưa
Lưới trời rộng thưa, mà không lọt,
Không bao giờ bỏ sót chính tà.
Biết xấu thời tránh cho xa,
Biết lỗi sửa lỗi ấy là điều hay.

Trước khoan nhượng, sau dày quả phúc,
Trước mở mang, sau được phúc lành
Chớ chơi với kẻ bất minh
Của phi nghĩa chớ chiếm thành của ta.
Lòng chớ nghĩ gian tà, hiểm độc,
Chân đi không bước bậy, giẫm càn.
Nghe lời nói thẳng rõ ràng,
Thấy nơi chình nghĩa đường hoàng thì theo.

Người siêng năng thêm nhiều tuổi thọ,
Kẻ chơi bời đa số chết non.
Sự đời chậm chắc thì hơn,
Tình người thoang thoảng thì hơn quá nồng.
Sự sang giầu nếu không đáng hưởng,
Cố hưởng, rồi cũng chẳng ra sao.
Chưa già đã hưởng lộc cao,
Hẳn rằng sau cũng mau mau hết đời.

Kẻ mưu mô hại người người hại
Nuôi hận thù thì mãi không thôi
Người quân tử chẳng hoài hơi,
Chẳng cần lý sự tránh lời hơn thua.
Có bệnh, biết phòng ngừa bệnh tật,
Thì con người chắc hẳn sống lâu.
Có việc, biết bảo ban nhau,
Cửa nhà yên ấm, bền lâu tình người.

Lấy vợ đâu kén đẹp người.
Được người hiền đức thì đời mới vui.
Mối quan hệ với người thân quyến,
Dù xa gần năng đến thăm nhau,
Quan chức chẳng cứ thấp cao,
Thanh liêm, cần mẫn, dân nào chẳng yêu.

Tình bạn bè giúp nhau mới đẹp,
Chớ có vì nhau nhẹt thân chơi.
Ngọc là vật quý ở đời
Cháu con hiếu thảo sáng ngời là phong.


(*) Dâm không chỉ có nghĩa là dâm dục, dâm ô, dâm đãng, dâm loạn... mà còn có nghĩa phàm những cái gì quá lắm đều gọi là dâm như ăn chơi xa hoa quá đáng.

Bạch Vân gia huấn - Nguyễn Bỉnh Khiêm

Tập Bạch Vân gia huấn Nguyễn Bỉnh Khiêm chính là những lời răn dạy của ông dành cho các thế hệ kế tiếp. Trong đó Nguyễn Bỉnh Khiêm nhấn mạnh đến sự hiếu trung cần kiệm liêm chính. Và cũng nhắc nhở tới sự kính trọng, trên dưới thuận hòa và lấy kính trọng làm tiền đề, làm cái gốc và lấy học hành để nâng tri thức lên. Có như vậy mới có thể thành một người có chữ nghĩa và hiểu biết được. Hãy cùng nhau theo dõi và đừng quên chia sẻ bài viết này nhé!

1. 

 
Top