Bài thứ 21: Hiếu hoàn 
(Bạch Vân gia huấn - Nguyễn Bỉnh Khiêm)

Bài hai mươi mốt hai chữ hiếu hoàn.
Hiếu hoàn luật xoay vần vay trả,
Báo ứng nhanh gương đã nhiều rồi.
Nhạt nồng khéo ở lòng người,
Dở hay đã có đạo trời phân minh.

Trời mưa gió thình lình bất chắc,
Người có khi dồn dập tai ương.
Có đức dễ được thọ trường,
Tu nhân tích đức, phúc thường dầy thêm.
Lừa dối người là mầm tai họa,
Phúc dầy nhờ lượng cả bao dung.
Cẩn thận chẳng sợ khốn cùng,
Nhẫn thì chẳng nhục, vạ không đến mình. (*)

Sống bình tĩnh được yên lành mãi
Biết kiệm cần đỡ phải reo neo.
Trên sông tùy khúc bơi chèo,
Vào nhà tùy lúc liệu chiều tuân theo. (**)

Dạy con cháu bằng điều từ thiện,
Lấy khoan dung điều khiển người theo.
Một năm kế hoạch ăn tiêu,
Không gì bằng cấy trồng nhiều lúa khoai (***)
Kế mười năm dài hơn một chút,
Không gì bằng trồng được nhiều cây.
Còn như kế hoạch lâu dài,
Là trồng cây đức dẻo dai liền liền.
Dù lắm tiền thuốc men tẩm bổ,
Chẳng bằng đêm nằm ngủ riêng giường.
Dạy con lần mở văn chương,
Ở trong vùng bạc kim cương có thừa.

Một con được ơn vua lộc nước,
Để cả nhà cũng được thơm lây.
Siêng năng học tập đêm ngày,
Để mà chiêm nghiệm lời này khuyên răn.

Việc đúng cứ tiến hành đừng sợ,
Trời sẽ cho phúc ở tầm tay
Lấy điều đạo lý xưa nay,
Truyền cho con cháu đời này đời sau.

(*) Nguyên chữ Hán là:
"Khi nhân thị hoạ, Nhiêu nhân thị phúc, Cẩn tắc vô ưu, Nhẫn tắc vô nhục"
(**) Nguyên chữ Hán là:
"Bình tĩnh thường an, nhã kiệm thường túc
Nhập giang tuỳ khúc, nhập gia tuỳ tục"
(***) Nguyên chữ Hán đoạn sáu câu này là:
"Nhất niên kế mạc như chủng cốc.
Thập niên chi kế mạc như chủng mộc
Của viễn chi kế mạc như chủng đức"
Bạch Vân gia huấn - Nguyễn Bỉnh Khiêm

Tập Bạch Vân gia huấn Nguyễn Bỉnh Khiêm chính là những lời răn dạy của ông dành cho các thế hệ kế tiếp. Trong đó Nguyễn Bỉnh Khiêm nhấn mạnh đến sự hiếu trung cần kiệm liêm chính. Và cũng nhắc nhở tới sự kính trọng, trên dưới thuận hòa và lấy kính trọng làm tiền đề, làm cái gốc và lấy học hành để nâng tri thức lên. Có như vậy mới có thể thành một người có chữ nghĩa và hiểu biết được. Hãy cùng nhau theo dõi và đừng quên chia sẻ bài viết này nhé!

1. 

 
Top